197 Sayım ve Tesellüm Noksanları Hesabı Nedir? | Muhasebe Kayıtları ve Örnekler

09.09.2025
65
Okuma Süresi: 3 dakika
A+
A-
197 Sayım ve Tesellüm Noksanları Hesabı Nedir? | Muhasebe Kayıtları ve Örnekler

🔹 Hesap Tanımı

197 Sayım ve Tesellüm Noksanları Hesabı, işletmede yapılan sayımlar veya mal kabulleri (tesellüm) sırasında ortaya çıkan noksanlıkların geçici olarak izlendiği aktif karakterli bir hesaptır.

Bu hesapta izlenen noksanlıklar, daha sonra nedenine göre ilgili hesaplara aktarılır:

  • Hata sonucu oluşan farklar → düzeltilir,
  • Personele yüklenebilecek noksanlıklar → 128 Şüpheli Ticari Alacaklar hesabına alınır,
  • Kayıtlara alınamayacak noksanlıklar → 689 Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar hesabına aktarılır.

🔹 Hesabın Niteliği

  • Bilanço Hesabı – Aktif
  • Borç bakiyesi verir
  • Geçici hesap niteliğindedir; noksanlık nedenleri belirlendikten sonra kapatılır.

📌 Kullanım Amacı

  • Sayım sırasında stoklarda görülen noksanlıkların kaydını yapmak,
  • Mal kabul (tesellüm) sırasında faturadaki miktar ile fiilen teslim alınan miktar arasında fark varsa izlemek,
  • Sorumluluk ve neden belirlenene kadar noksanlıkları geçici olarak bekletmek.

🧾 Muhasebe Kayıt Örnekleri

1. Sayımda 2.000 TL’lik stok noksan çıkması:

——————————
197 Sayım ve Tesellüm Noksanları 2.000 TL  (B)
153 Ticari Mallar 2.000 TL (A)
——————————
(Sayım sonucu stok noksanı tespit edilmiştir.)

2. Noksanlığın personele yüklenmesi (işletmeden tahsil edilecek):

——————————
128 Şüpheli Ticari Alacaklar 2.000 TL (B)
197 Sayım ve Tesellüm Noksanları 2.000 TL (A)
——————————

(Stok noksanı personele borç çıkarılmıştır.)

3. Noksanlığın işletmeye gider yazılması:

——————————
689 Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar 2.000 TL (B)
197 Sayım ve Tesellüm Noksanları 2.000 TL (A)
——————————
(Stok noksanı giderleştirilmiştir.)

✅ Dikkat Edilmesi Gerekenler

  • 197 hesap geçici hesap olduğundan, dönem sonunda bakiye bırakılmamalıdır.
  • Noksanlık nedenleri mutlaka araştırılmalı ve belgelenmelidir.
  • Hatalı kayıt mı, fire mi, hırsızlık mı olduğuna göre farklı muhasebe işlemleri yapılır.
  • Personele yüklenebilecek noksanlıklar mutlaka tutanakla belgelenmelidir.

📎 Uygulama Alanları

  • Stok sayımları (yıl sonu, ara dönem, denetim sayımları)
  • Ambar teslimi sırasında mal devri farkları
  • Tesellüm (mal kabul) sırasında fatura ile fiili mal arasında fark olması

🎯 Özet Tablo

ÖzellikAçıklama
Hesap Kodu197
Hesap TürüAktif / Geçici
Kullanım NedeniSayım ve mal kabul noksanlıklarını izlemek
Kapatılma ŞekliSorumluya aktarılır veya giderleştirilir
Dönem Sonu DurumuBakiye bırakılmaz

Bir Yorum Yazın

Ziyaretçi Yorumları - 0 Yorum

Henüz yorum yapılmamış.